Alles over onze historie

André Vlaanderen en zijn creatieve kunsten

André Vlaanderen (1881 - 1955), geboren in Amsterdam, was één van de eersten die zijn kunstvaardigheid inzette op het gebied van de reclame. Hij was behalve kalligraaf ook (grafisch) vormgever. Zijn 'kunstvolle reclame' is nu reclame-kunst.

Vanaf 1914 tot kort voor de tweede wereldoorlog werkte hij onder andere voor Gazelle. In dit (hoogstwaarschijnlijk) zelfportret - dat tevens een aantal van zijn werken bevat - geeft hij aan dat hem dat niet zwaar valt:

Kunst André

In de periode van 1914 tot 1929 (hij vertrekt dan naar Brugge in België) publiceert Gazelle wekelijks een advertentie van zijn hand in 'De Kampioen'. Naar schatting heeft hij 500 advertenties gemaakt. Zijn advertenties sluiten aan bij de belevingswereld en de alledaagse gebeurtenissen in die tijd middels een boodschap (vaak op rijm), een grap of verrassing. Het beeldmerk - een gazelle in een wiel - en de kenmerken Nederlandsch fabrikaat, sierlijk, snel, sterk en solide zijn de bouwstenen die hij gebruikt voor de beeldvorming.

Advertentie Gazelle

Naast advertenties vervaardigde André Vlaanderen ook de omslagen van de Gazelle prijscouranten (zoals de catalogi destijds werden genoemd), posters en vervaardigde hij in de periode van 1924 - 1940 een aantal reclameboekjes. Deze reclameboekjes kunnen gezien worden als voorloper van het stripverhaal. Voorbeeld: de eeuw van het verkeer uit 1937.

Oud Balhoofd afbeelding Gazelle

Oud Balhoofd afbeelding Gazelle

Verder ontwierp hij het balhoofdplaatje, het merkteken op de balhoofdbuis, dat ruim 75 jaren - eerst met zijn naam onderaan; later zonder - zo kenmerkend was voor een Gazelle fiets.

Met al zijn uitingen zorgde André Vlaanderen ervoor dat het merk Gazelle voortdurend op ieders netvlies stond. Hij heeft Gazelle een 'gezicht' gegeven. Het dan ook niet vreemd dat Gazelle destijds zo'n grote naamsbekendheid had - en nu nog steeds heeft.


In de ontvangsthal van de fabriek in Dieren zijn twee grote tegeltableaus te zien, beiden naar ontwerp van André Vlaanderen. Deze tableaus zijn in 1927 geschonken door het personeel ter gelegenheid van het 35 jarig bestaan van Gazelle. Dit tableau laat de omgeving van Dieren zien: de Veluwe.

Gazelle Tablue